مراسم گلابگیری کاشان به نوعی یکی از سنت‌ها و آیین‌های برداشت محصول در ایران است که هر ساله در استان اصفهان، شهرستان کاشان، قمصر و نیاسر و روستاهای مجاور این دو شهر برگزار می‌شود. در این مقاله از سفرانه به آغاز زمان گلابگیری کاشان می‌پردازیم و به معرفی مراسم‌های شهرهای مختلف این استان اشاره می‌کنیم.
بی‌شک تماشا و قدم زدن میان دشت‌های سراسر پوشیده از گل‌های سرخ و استشمام بوی معطر گلاب و انواع عرقیات یک فرصت طلایی و تجربه منحصربه‌فرد به شمار می‌آید. هر ساله گردشگران بسیاری برای بازدید از این جشن و سنت دیرینه روانه این شهرها می‌شوند که در ادامه به این جشن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مطلب مرتبط: جشن تیرگان | نوید تابستان و بزرگداشت آب در ایران باستان
اکسیر خوشبو و معطر
همانطور که از معنی تحت‌الفظی این کلمه مشخص است گلاب به مایعی گفته می‌شود که معطر و خوشبو است. این اکسیر خوشبو و معطر یکی از گرانترین اسانس‌های دنیا نیز محسوب می‌شود. گلاب به بخار تقطیر شده از یک فرایند عمل تبخیر گل سرخ یا محمدی است که به‌نوعی استخراج اسانس محسوب می‌شود.
تاریخچه گلابگیری
مطالعات نشان می‌دهند که ایرانیان نخستین افرادی بودند که به تولید و عرضه گلاب پرداختند از اینرو کاشان با تولید 15 هزار تن گلاب بزرگترین تولید کننده گلاب در جهان محسوب می‌شود. رتبه دوم در این زمینه متعلق به شهر میمند در استان فارس با بیش از 12 هزار تن و شهر اسپارتای ترکیه با 8500 تن در رتبه سوم قرار دارد.
قدیمی‌ترین سند تاریخی که از این صنعت در مکتوبات و دستنوشته‌ها وجود دارد مربوط به میمند فارس است که در کتاب تاریخی صورالاقلیم نوشته ابوزید سهل بلخی به آن اشاره شده است. بنابر اسناد تاریخی برجامانده از کارخانه‌های تولید گلاب و شیشه ( برای حمل و جابه‌جایی گلاب) در میمند، برخلاف تصور این شهر مهد گلاب در ایران و جهان است.
مطلب مرتبط: جشن آبانگاه چیست؟ | جشن آب پاشی
زمان گلابگیری کاشان
مراسم و زمان گلابگیری در کاشان وشهرها و روستاهای مجاور آن با توجه به شرایط آب و هوا متغییر است. به طور مثال با توجه به اینکه کاشان دارای هوای گرم‌تری نسبت به دیگر شهرها است، در این شهر این جشن بسیار زودتر برگزار می‌شود. با توجه به این نکته اما به‌طور معمول زمان گلابگیری کاشان از اولین دهه اردیبهشت شروع شده و تا اواسط خرداد ادامه پیدا می‌کند.
بهترین زمان سفر به کاشان برای حضور در این جشن نیز از 15 تا 25 اردیبهشت است. برای حضور در میان مراسم گلچینی، به اصطلاح گلدن تایم آن در ساعات ابتدای صبح و طلوع آفتاب است که معمولا گلچینان در مزارع وسیع مشغول چیدن گل‌های سرخ هستند.
گلابگیری چگونه انجام می‌شود؟
گلاب با ریختن برگ‌های گل محمدی درون دیگ آب جوش و طی فرایند تقطیر به‌دست می‌آید. جالب است بدانید گلاب از نظر خلوص و غلظت انواع متعددی دارد و کاربرد هر نوع نیز متفاوت است.
گلاب سنگین، سبک، دو آتشه، سه آتشه و گلاب پس‌آب از انواع گلاب به شمار می‌روند. بسیاری از افراد علاقه‌مند به مشاهده این فرایند در زمان مراسم گلابگیری کاشان و دیگر شهرها به آن‌ها سفر می‌کنند که شاهد تهیه این ماده خوشبو و پرخاصیت باشند.
مطلب مرتبط: سیزده بدر، سنت طبیعت گردی ایرانیان | تاریخچه، مراسم و سنت کشورهای مختلف
در حال حاضر صنعت گلابگیری در کاشان سهم قابل توجهی در اقتصاد منطقه و جذب توریست و گردشگر دارد. این مراسم زیبا و هیجان‌انگیز با تلفیقی از سنت دیرینه گلابگیری و زیبایی که برآمده از گل‌های محمدی صورتی رنگ است، هرساله علاوه بر گردشگران داخلی، مسافران و گردشگران خارجی بسیار زیادی را نیز به خود جذب می‌کند.
با حضور در این مراسم علاوه بر بازدید و تماشای آیین‌های مختلف این صنعت، از زیبایی بی حد و حصر مزارع گل و سوغاتی‌های فراوان مربوط به آن لذت خواهید برد.
