مشهد جاذبه‌های گردشگری و تاریخی فراوانی دارد. بازدید از جاذبه‌های مختلف می‌تواند بخش‌های متنوعی از جذابیت این شهر زیبا را برای ما نمایان کند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر مشهد یعنی خانه تاریخی داروغه آشنا کنیم.
با سفرانه همراه باشید تا در سفری مجازی به شهر مشهد خانه تاریخی داروغه را از نزدیک بررسی کنیم و با تاریخچه، زیبایی‌ها و جذابیت‌های آن آشنا شویم.
چرا خانه تاریخی داروغه یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد به حساب می‌آید؟
دلایل زیادی وجود دارد که بتوان خانه داروغه را به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد به شمار آورد، اما دلایل زیر مهم‌ترین آنهاست:
- خانه داروغه یکی از نمونه خانه‌های تاریخی است که در ساخت آن از معماری روسی الهام گرفته شده است.
- این بنای تاریخی در سال ۲۰۱۶ موفق به دریافت جایزه حفظ و نگهداری از سازمان جهانی یونسکو شده است.
خانه تاریخی داروغه یکی از زیباترین مکان‌های تفریحی در مشهد است. در صورتی که هنوز به مشهد سفر نکرده‌اید، می‌توانید با کلیک بر روی این لینک هتل خود در مشهد را با بیشترین تخفیف رزرو نمایید.
آشنایی با خانه داروغه مشهد
همان طور که گفته‌شد مشهد به جز حرم مطهر امام رضا (ع) جاذبه‌های تاریخی و گردشگری فراوانی دارد. با کمی گشت و گذار در شهر و پیمودن کوچه پس کوچه‌های مشهد، متوجه آنها خواهیدشد.
یکی از این جاذبه‌ها خانه تاریخی داروغه است که از دوران قاجار به یادگار مانده و زیبایی و جذابیت فراوانش چشم‌‌ها را به خود خیره می‌کند.
این خانه در زمینی به مساحت 610 متر مربع ساخته شده و در بافت تاریخی اطراف حرم امام رضا قرار گرفته است. این خانه در 7 مهر 1381 با شماره ثبت 6357 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و هم‌اکنون به عنوان میراثی ارزشمند در پیش چشمان علاقه‌مندان و بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی مشهد | معرفی جاذبه ها + آدرس و تصاویر
خانه داروغه که نشانه‌هایی از معماری روسی در خود دارد، اولین خانه‌ای است در مشهد که صاحب حمام خصوصی شد. نانوایی در خانه و سرداب نیز از فضاهای جالب توجه در این بنای زیبای تاریخی است. مسئله جالب دیگر اینکه در کنار خانه داروغه دو خانه تاریخی دیگر نیز قرار دارد که با هم یک مجموعه را تشکیل می‌داده‌اند و در گذشته به هم راه داشته‌اند.
معماری خانه داروغه
ویژگی‌های خاص معماری خانه تاریخی داروغه موارد زیادی را شامل می‌شود. در ادامه چند مورد از آنها را با هم بررسی می‌کنیم:
-
سبک معماری و تزئینات خانه داروغه
نشانه‌های بسیاری از آخرین مرحله معماری سنتی ایرانی در خانه تاریخی داروغه قابل شناسایی است. اما در کنار این به وضوح می‌توان نشانه‌های معماری روسی را نیز در این بنا دید. نشانه‌هایی مانند:
- سبک ساختاری خانه
- استفاده از کاشی‌های هفت رنگ در آن
- استفاده از آجرهای قالبی در اشکال گوناگون
- تزئینات چوبی در زیر سقف‌ها
- تندیس‌های گچی در نمای رو به حیاط
مطلب مرتبط: فاصله تهران تا مشهد با انواع وسیله نقلیه + نقشه
طرح پله‌های دوطرفه در تراس خانه، اُرُسی‌ها و تزئینات ساختمان، نمای داخل حیاط که در آن از آجرهای قالبی استفاده شده است و تندیس‌های گچ‌بری شده‌ای همچون سر شیر، فرشته بالدار یا سر انسان، همگی نشانه‌هایی آشکار از تأثیرگزار بودن معماری روسی در ساخت این خانه است.
-
استفاده از روش سه طرف ساخت
این خانه در سه ضلع شمالی، جنوبی و شرقی یک حیاط بزرگ در دو طبقه و با زیربنایی در حدود 1100 متر مربع بنا شده‌است. این نوع معماری به شیوه سه طرف ساخت مشهور است. دو ضلع نشیمن و یک ضلع غلام‌رو که هر سه به هم متصل هستند.
ورود به بنا از طریق ضلع جنوبی آن امکان‌پذیر است. یک حوض کوچک و باغچه‌های اطراف آن در هنگام ورود به خانه مقابل دیدگان شما قرار می‌گیرد.
نکته قابل توجه دیگر در مورد بنای خانه داروغه آن است که این بنا در حدود ۷۵ سانتیمتر پایین‌تر از زمین‌های اطراف ساخته‌شده و در گودی قرار گرفته است.
-
بخش‌های تابستان‌نشین و زمستان‌نشین
یک نکته بسیار جالب و هوشمندانه در بنای خانه داروغه این است که هر دو بخش تابستان‌نشین و زمستان‌نشین در دو سوی حیاط این خانه وجود دارد.
در قسمت زمستان‌نشین وسایل گرمایشی همچون بخاری دیواری و شومینه قرار دارد و از پنجره‌های دوجداره استفاده شده‌است که بسیار هوشمندانه به نظر می‌رسد. جالب است بدانید که شومینه ساخته‌شده در این خانه اولین شومینه در شهر مشهد است.
بخش تابستان‌نشین این خانه هم با وجود اتاق‌های بادگیر و حوض آب برای گرمای تابستان مناسب‌سازی شده‌است. آنچه به طور کلی در ساخت خانه داروغه مورد توجه قرار گرفته استفاده از نیروهای طبیعی همچون آب و باد و آفتاب برای رفع نیازهای خانه‌ای این‌چنین بزرگ، بدون صرف هزینه اضافه است.
-
ایوان‌های خانه
ایوان بخش غربی بنا دارای ستون بوده و در بالای آن با استفاده از کاشی‌های هشت ضلعی و بیضی عبارات «بسم الله الرحمن الرحیم» و «محمد (ص) شمع جمع آفرینش» و همین طور نقوشی از گیاهان مختلف نقش شده‌است.
در قسمت شمالی بنا نیز ایوان بسیار زیبایی وجود دارد که دارای چهار ستون با تزئینات آجرکاری است. این چهار ستون به صورت متقارن و روبه‌روی هم در جلوی ایوان شمالی قرار گرفته‌اند و تا کف حیاط امتداد پیدا کرده‌اند. در دو طرف این ایوان نیز دو راه پله مورب با نرده‌های ظریف و خوش‌ساخت فلزی دیده می‌شود.
شما می‌توانید برای اقامت در مشهد و همین طور بازدید از این خانه زیبا، در هتل قصر طلایی مشهد اسکان یابید. در صورتی که هنوز هتل خود را رزرو نکرده‌اید، می‌توانید هم اکنون برای رزرو هتل قصر طلایی مشهد اقدام نمایید.
تاریخچه خانه داروغه
آخرین داروغه مشهد و اولین رئیس نظمیه این شهر پس از انقلاب مشروطه، یعنی یوسف خان هراتی کسی بود که دستور ساخت این خانه را صادر کرد. به همین دلیل هم این خانه تاریخی به نام خانه داروغه شناخته می‌شود. این خانه به عنوان منزل شخصی یوسف خان هراتی ساخته‌شده و داروغه مشهد در آن از مهمانان رسمی خود پذیرایی می‌کرده است.
خانه داروغه تا سه دهه پیش نیز کاربرد مسکونی داشته تا اینکه وارثان خانه آن را به یکی از هیأت‌های مذهبی روستای شهیدیه شهرستان میبد می‌فروشند. از آن پس تا سال 1361 این خانه به حسینیه شورک و محل برپایی مراسم عزاداری و نیز اسکان اعضای این هیأت مذهبی تبدیل‌شده بود.
مطلب مرتبط: لیست هتل های نزدیک حرم امام رضا (ع) | رزرو همراه با تخفیف
پس از آن برای مدتی این بنای تاریخی به فراموشی سپرده شد و نشانه‌های ویرانی در آن نمایان شد. تا آنکه تصمیم به مرمت آن گرفته‌شد که در ادامه داستان این مرمت را برایتان بازگو خواهیم کرد.
مرمت خانه داروغه مشهد
خانه تاریخی داروغه در بافت تاریخی شهر مشهد در محدوده‌ای 366 هکتاری قرار دارد. این محدوده در سال 1379 مشمول طرح به‌سازی و نوسازی شد و بسیاری از خانه‌های این محدوده خریداری‌شده و بیشتر جمعیت ساکن در آن ناگزیر به کوچ از این محله شدند. خانه‌های قدیمی به نوبت تخریب شدند و به جای آنها ساختمان‌های چندین طبقه با کاربری تجاری سر برآورد. تنها ۴۱ بنا از کل این بافت در محدوه‌ای به وسعت 3 هکتار از اجرای این طرح نجات پیدا کردند. خانه داروغه یکی از آنها بود.
در این زمان یک گروه معماری تصمیم به شناسایی و مرمت خانه‌های تاریخی باقی‌مانده در این محدوده ۳ هکتاری گرفت. نوبت به خانه داروغه رسید و شرکت مسکن سازان ثامن به پیشنهاد آن گروه معماری خانه داروغه را که در معرض تخریب و نابود شدن بود، خریداری کرد. عملیات مرمت خانه آغاز شد.
هدف از مرمت خانه داروغه نگهداری از اصالت و هویت فرهنگی مشهد، حفظ عنصر بصری تاریخ شهر و نمایش آن به زائران و گردشگران این شهر بود.
مطلب مرتبط: حمام مهدی قلی بیک مشهد | موزه مردم شناسی مشهد + عکس و آدرس
در طول اجرای عملیات مرمت تمام تلاش مرمت‌کاران بر این بود تا اصالت این خانه از لحاظ شکل ظاهری و ساختار سازه‌ای به طور کامل حفظ شود. به طوری که همچنان نمایش دهنده شیوه زندگی گذشتگان باشد.
به همین منظور تا جایی که امکان داشت از مصالح با کیفیت و به‌روز در مرمت خانه داروغه استفاده شد. علاوه بر آن سعی شد تا قسمت‌های تازه ساخته‌شده از بخش‌های قدیمی و اصیل خانه متمایز بوده و برای بازدیدکنندگان قابل تشخیص باشد.
در صورتی که هنوز هتل خود را رزرو نکرده‌اید، می‌توانید هم اکنون برای رزرو هتل درویشی مشهد اقدام نمایید.
جوایز دریافتی خانه داروغه مشهد
خانه داروغه و طرح مرمت و نگهداری آن در سال ۲۰۱۶ میلادی موفق به دریافت جایزه آسیا-اقیانوسیه از سازمان یونسکو شد. این خانه توانست در میان ۱۳ طرح حفظ و نگهداری آثار تاریخی از کشورهایی نظیر چین، استرالیا، هند، ژاپن و پاکستان این جایگاه پر افتخار را به دست آورد.
برای رزرو هتل فولبرد در مشهد می‌توانید هتل حلما مشهد را از سفرانه رزرو کنید.
مطلب مرتبط: هتل های فولبرد مشهد کدامند؟ معرفی اتاق و امکانات
امکانات خانه تاریخی داروغه
از جمله امکاناتی که در خانه تاریخی داروغه در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد، می‌توان این موارد را نام برد:
- قهوه‌خانه سنتی
- عکاس‌خانه سنتی
- سرویس بهداشتی
راه‌های دسترسی
آدرس خانه داروغه مشهد: خراسان رصوی، مشهد، خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه
برای رسیدن به این بنای تاریخی می‌توانید از وسائل نقلیه عمومی استفاده کنید:
-
اتوبوس
خطی را انتخاب کنید که از بلوار وحدت می‌گذرد و در نزدیکی بلوار ولایت از اتوبوس پیاده شوید. از اینجا حدود 1 کیلومتر پیاده‌روی در پیش دارید.
-
تاکسی
این جاذبه در نزدیکی حرم امام رضا قرار دارد. بنابراین با انتخاب تاکسی‌هایی که از نزدیکی حرم عبور می‌کنند می‌توانید به آن برسید.
-
اطلاعات بازدید
زمان بازدید: 08:00 تا 14:00 و 16:00 تا 19:00
در صورتی که هنوز هتل خود را رزرو نکرده‌اید، می‌توانید هم اکنون برای رزرو هتل پردیسان مشهد اقدام نمایید.
دیدنی‌های اطراف خانه داروغه مشهد
در نزدیکی خانه تاریخی داروغه اماکن دیدنی فراوانی وجود دارد. برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:
- حرم امام رضا: یک کیلومتر
- آرامگاه پیر پالان‌دوز: 450 متر
- خانه تاریخی توکلی: 850 متر
در پایان…
به جاذبه‌ای تاریخی در شهر مشهد سر زدیم. دیدیم که این شهر می‌تواند نه تنها یک مقصد توریستی مذهبی باشد، بلکه جاذبه‌های دیگری هم در چنته دارد. خانه داروغه تنها یکی از این جاذبه‌هاست که می‌تواند شما را برای گشت و گذاری متفاوت در مشهد وسوسه کند.
اگر به این جاذبه رفته‌اید، نظر خود را در مورد آن به ما بگویید.
آیا دوست دارید بازدیدی از این اثر داشته باشید؟ منتظر دیدگاه‌های شما عزیزان هستیم…
اگر بخواهید می‌توانید تصاویر و نوشته‌های تان از سفر را با دیگر دوستان خود در سفرانه به اشتراک بگذارید.
