نجف اشرف از شهرهای مهم مذهبی و سیاسی در بین شیعیان جهان است. نجف از گذشته محل یادگیری آموزه‌های دینی و سکونت طلاب و روحانیون اسلامی بوده است. همچنین این شهر وجود خود را مدیون بارگاه مطهر امام علی(ع) است که در آن قرار گرفته است.
در هر سال تعداد بی شماری از شیعیان جهان به منظور زیارت ضریح امام علی(ع) به شهر نجف وارد شده و در مسیر پیاده روی‌های اربعین از این شهر مقدس عبور می‌کنند. در این مطلب از سفرانه به معرفی کوتاهی از نجف اشرف، معرفی مسیرهای زمینی رسیدن به این شهر و مکان‌های مذهبی و تاریخی آن اشاره می‌کنیم.
مطلب مرتبط: پیاده روی اربعین | معرفی، تاریخچه + اطلاعات مورد نیاز مسافران
معرفی شهر نجف اشرف
شهر نجف پس از دفن امام اول شیعیان در نزدیکی شهر کوفه و در زمان حکومت پادشاهی خلیفه عباسی هارون‌الرشید، ساخته شد. نجف از ریشه منجف آمده و به معنای جایی است که آب به آن نمی‌رسد؛ این شهر بر روی تپه کوتاهی بنا شده که اطراف آن را آب فراگرفته است. این موضوع سبب شده تا آب و هوای شهر در تابستان گرم و سوزان و در زمستان سرد و خشک باشد.
نزدیکترین شهر در عراق نسبت به شهر نجف کوفه است؛ این فاصله چنان کم بوده که نمی‌توان آن‌ها را چندان دو شهر دور از هم تصور کرد. نجف در فاصله 160 کیلومتری بغداد قرار داشته و نزدیکترین مرز ایران با این شهر در فاصله مسیر مرز مهران قرار گرفته است.
نجف از پنج محله تشکیل می‌شود که عبارتند از:
- العمارة
- الحویش
- البراق
- المشراق
- الغازیة
شناخت محله‌های مختلف شهر به زیارت در اماکن زیارتی در آن کمک کرده؛ زیرا بیشتر خیابان‌های نام‌هایی بر اساس محله‌های شهر دارند.
مسیرهای زمینی به سمت شهر نجف
سفر به شهر زیارتی نجف اشرف از دو طریق امکان پذیر است؛ در روش اول می‌توان با استفاده از هواپیما به سمت نجف پرواز کرده و با فرود آمدن در فرودگاه شهر وارد آن شد. پروازهای ایران به سمت نجف از فرودگاه‌های مختلفی در شهرهایی مانند تهران، مشهد، شیراز، تبریز و اصفهان صورت گرفته و خطوط هوایی مانند قشم ایر، زاگرس و ماهان مسئولیت این پروازها را برعهده دارند.
راه حل دوم برای رسیدن به شهر نجف استفاده از مسیرهای زمینی با استفاده از اتومبیل شخصی و یا اتوبوس ممکن است. برای طی کردن مسیر جاده‌ای منتهی به نجف می‌توان از چهار پایانه مرزی در ایران عبور کرد. بهتر است پایانه مورد نظر به شهر مبدا شما نزدیک‌تر بوده تا سفر را برایتان آسان‌تر کند.
مطلب مرتبط: هتل های نزدیک حرم امام رضا (ع) مشهد: رزرو همراه با تخفیف
مرز مهران
پرترددترین پایانه در بین سایر مرزهای زمینی برای سفر به سمت شهر زیارتی نجف اشرف مرز مهران است. فاصله نجف تا مرز مهران 303 کیلومتر بوده که طی کردن آن 4 الی 5 ساعت طول می‌کشد. این زمان برای اتوبوس در حدود یک ساعت بیشتر بوده و متغیر است.
مرز خسروی
دومین مسیر پر رفت و آمد برای رسیدن به شهر نجف از طریق زمینی مرز خسروی است. این مرز در فاصله 380 کیلومتری نجف قرار گرفته و طی کردن آن 5 الی 6 ساعت با خودرو سواری به طول می‌انجامد. این مرز بیشتر مناسب مسافرانیست که به شهرهای شمالی و غربی ایران نزدیک‌تر هستند و دسترسی به آن برای آنان آسان‌تر است.
مرز شلمچه
سخت‌ترین مسیر برای عبور از مرز و رسیدن به شهر نجف مرز شلمچه است. این مسیر 460 کیلومتر درازا داشته و طی کردن آن با اتومبیل شخصی 7 الی 8 ساعت به طول می‌انجامد.
مرز شلمچه بیشتر توسط مسافران اربعین و به منظور پیاده روی اربعین مورد توجه قرار دارد.
مطلب مرتبط: کربلا | راهنمای کامل سفر به این شهر مهم عراق
مرز چذابه
در بین پایانه‌های موجود برای عبور از مرز و رفتن به سمت نجف، مرز چذابه انتخاب سوم زائران است. این مرز در استان خوزستان واقع شده و 390 کیلومتر یا نجف اشرف فاصله دارد.
چذابه فاصله بیشتری نسبت به دو پایانه قبلی با شهر مقصد داشته و اگر دسترسی به پایانه مرزی برایتان آسان‌تر از سایر پایانه‌ها است بهتر است این مسیر را برای سفر زیارتی خود انتخاب کنید.
جاهای تاریخی و مذهبی شهر نجف اشرف
نجف شهری تاریخی و مذهبی است و در دل آن پر از بناها و ماکان‌های دیدنی و جالب توجه برای زوار و مسافران این شهر است. تاریخ نجف به دوره خلافت عباسیان باز میگردد که همین موضوع سبب شده تا از آن دوران تا به امروز مکان‌های جالب توجهی هم به لحاظ زیارتی و هم تاریخی در آن شکل بگیرد. در ادامه این مقاله چند مورد از جاهای تاریخی و مذهبی شهر نجف اشرف را معرفی خواهیم کرد.
مطلب مرتبط: همسایگان مرزی ایران کدامند؟ جزئیات مناطق هم مرز روی نقشه
حرم مطهر امام علی (ع)
درست در مرکز شهر نجف گنبدی طلایی با بارگاهی مقدس جلوه گر تمامی شهر شده و زائران را از هر نقطه به سمت خود می‌کشاند. ساختار اولیه شهر نجف به دلیل حضور مقبره امام علی در آن شکل گرفت و این حرم را می‌توان هسته مرکزی شهر نجف معرفی کرد.
بنای امروزی حرم از آثار دوره آل بویه بوده و صحن آن نیز از آثار دوران صفوی است که شامل چهار در، پنج ایوان، یک صحن بزرگ و یک روضه و ضریح است. فضاهای موجود در حرم به شرح زیر هستند:
چهار در اصلی صحن:
- در شمالی ( باب الطوسی)
- در شرقی (باب الذهب)
- در غربی (باب سلطانی)
- در جنوبی (باب قبله)
مطلب مرتبط: جاهای دیدنی عراق | سفر به یک سرزمین با پیشینه تمدن بین النهرین
ایوان‌های صحن:
- ایوان میزاب الذهب (ناودان طلا)
- ایوان طلا
- ایوان جنوبی (ایوان الکبیر)
- ایوان شمالی
- ایوان العلماء
در داخل ضریح امام علی مقبره‌ای خاتم کاری شده از دوره صفوی قرار دارد که به دستور شاه اسماعیل تهیه شده است. تمامی رواق‌های چهار طرف بارگاه نیز به دست هنرمندان ایرانی ساخته و تزیین شده‌اند.
مسجد الراس
یکی از مساجد با اهمیت و قدیمی در کنار حرم امیرالمومنین مسجد الراس است. اهمیت این مسجد به دلیل موقعیت آن است که در بالای سر حضرت قرار گرفته است.
همچنین روایتی نیز از امام صادق وجود دارد که سر امام حسین (ع) را در این مسجد به خاک سپرده‌اند. مسجدالراس دارای قدمتی طولانی است و ساخت آن به دوره ایلخانی بازمیگردد.
مسجد عمران بن شاهین
تاریخچه ساخت این مسجد به 10 قرن قبل بازمیگردد؛ در اواسط قرن چهارم اختلافی بین عمران و عضدالدوله به وجود آمد و عمران نذر کرد که اگر این اختلاف برطرف شود و عضدالدوله او را ببخشد، رواقی در صحن حرم مطهر امام علی (ع) بنا کند.
با ساخت این مسجد در شمال صحن حرم مطهر امیرالمؤمنین (ع) توسط عمران بن شاهین درب ورودی مسجد در طرف راست راهروی ورودی باب شیخ طوسی قرار گرفت. در این مسجد بزرگانی چون سید محمدکاظم یزدی، سید محمدکاظم مقدس و محمدباقر قمی دفن شده‌اند.
قبرستان وادی السلام
معروف‌ترین مکان دیدنی در شهر نجف که از جنبه مذهبی نیز دارای اهمیت والایی است؛ قبرستان بزرگ وادی السلام است. این قبرستان دارای شهرتی جهانی بوده و به استناد به گفته‌های تاریخی و غیر تاریخی بر دو پیامبر بزرگ، حضرت هود و صالح در وادی السلام قرار دارد.
قبرستان تاریخی وادی السلام به عنوان بزرگترین قبرستان جهان در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است. مساحت این قبرستان در حدود 1486 کیلومتر مربع بوده و در آن به طور تقریبی ده ها میلیون قبر وجود دارد. روایت‌های مختلف و تا حدی اسرارآمیز در مورد این قبرستان وجود دارد و عده‌ای آن را محل رجعت پیامبر اسلام می‌دانند.
مطلب مرتبط: فرودگاه های عراق | معرفی، مقاصد پرواز و شرکت های هواپیمایی فعال در آن ها
بیت امام خمینی
محل زیست رهبر انقلاب در دوره تبعید به شهر نجف در دوره‌های قبل از انقلاب نیز یکی از مکان‌های دیدنی توسط دوستداران امام خمینی است. عده زیادی از زائرانی که برای زیارت بارگاه مطهر امام علی (ع) وارد نجف اشرف می شوند، بازدید از منزل تاریخی امام خمینی (ره) که در جنوب شهر قدیم نجف و در بخش غربی شارع واقع شده است در تقویم زیارتی خود می گنجانند.
نجف اشرف میعادگاه تمامی شیعیان در روزهای مختلف از سال به خصوص در ایام ماه محرم و شب قدر است. نجف را می‌توان پایگاه مذهبی شیعیان جهان معرفی کرد که تمامی مسلمین را خالصانه بر گرد خود و در کنار ضریح نورانی امیرالمونین جمع کرده است.
